Uit onderzoek blijkt dat op verlaten landbouwpercelen tropisch bos binnen enkele decennia weer terugkeert. Vrijwel volledig herstel is mogelijk binnen 120 jaar. Een verrassende en positieve boodschap, volgens de onderzoekers.
Tropisch bos herstelt
Nog steeds sneuvelt veel tropisch bos voor land bouw of veeteelt. Veel van die grond komt na verloop van tijd ook weer braak te liggen; de grond raakt uitgeput, boeren stoppen of verkassen naar elders. Op de achterblijvende gronden groeit vervolgens weer bos terug. En dat gaat bemoedigend snel, blijkt uit een grote internationale studie onder leiding van de Wageningse bosecoloog Lourens Poorter. Poorter en zijn collega’s brachten de groei van zogeheten secundair bos in kaart in het tropisch regenwoud van Zuid en Midden Amerika en delen van West Afrika.
In de studie, die half december verscheen in Science, werden op die manier meer dan 2275 perceeltjes secundair bos met elkaar vergeleken, verspreid over 77 landschappen. Er werd vastgesteld hoe snel en volledig het herstel plaatsvindt van een groot aantal kenmerken, zoals de structuur van het bos, de diversiteit en samenstelling van de soorten, het koolstofgehalte van de bodem en het functioneren als ecosysteem. De resultaten geven de burger moed. De natuur herneemt zijn oude gang verrassend snel. Binnen 20 jaar zijn veel kenmerken van het oude bos gemiddeld voor nagenoeg tachtig procent weer de oude. Een vrijwel volledig herstel is mogelijk binnen 120 jaar. Als het bos tenminste met rust wordt gelaten.
Wel herstellen sommige kenmerken sneller dan andere. Bij de bodem gebeurt dat grotendeels al binnen een decennium en de hout en bladeigenschappen herstellen zich in minder dan 25 jaar. De biodiversiteit daarentegen heeft meer tijd nodig om terug op het oude niveau te komen: tussen de 20 en 60 jaar. Dat betekent overigens niet dat na 60 jaar alles weer is als voorheen. Het aantal soorten herstelt wel, maar het zijn niet altijd dezelfde soorten als vroeger. Het kan bovendien lang duren voordat tropische bomen volwassen zijn. Volledig herstel duurt daardoor zeker 120 jaar.
(Dit is een samenvatting. Bron: Wageningen World nr.1 2022
